На пазарот има десетици видови масти кои може да се користат за замена на сончогледовото масло доколку е потребно. Има течно растително масло од семки од грозје, сусам, лен, коноп, авокадо, семки од тиква, кикиритки, канола итн. Има и тврди – кокосово или палмино масло, добро познатиот путер и свинска маст.
Само маслиновото масло се најмалку 5 главни видови. Некои масла се поштетни од сончогледовото масло, други – покорисни, но секое од нив има специфични карактеристики и нема универзална замена.
Пред се зависи за што ќе го користиме. Нерафинираните видови растителни масла имаат специфичен вкус и арома, кои се природни, но се однесуваат лошо при термичка обработка, па затоа се користат главно за овкусување на салати.
Особено ако температурата е повисока, како што е при пржење. Ако маслото почне да пуши, мора да се фрли, бидејќи маснотиите во него веќе се распаднале и станува опасно. Затоа е вообичаено да се зборува за „точка за чад“ – таа нè води до колку степени може да се користи растително масло.
Кога готвите на 180 степени, треба да изберете маснотии чија точка на пушење е над 200 степени. При пржење најчесто се развиваат повеќе од 200 степени т.е. маснотиите мора да имаат точка на чад од најмалку 220 степени.
Треба да бидеме уште повнимателни при пржењето – ова е процес кој користи многу малку маснотии, но на повисоки температури.
Многу е напишано за термичката обработка на маслиновото масло, кое генерално не се препорачува за готвење. Но, вистината е дека ова се однесува на двата најскапи типа на маслиново масло – девственото и екстра девственото, кои имаат соодветно 160 и 216 степени димна точка.
Сепак, поевтиното маслиново масло се пали само на 238 степени и ако не за пржење, може да се користи барем за други видови термичка обработка, на пример да се додаде во садот на крајот од готвењето. А екстралесното маслиново масло се пали само на 242 степени, т.е. со него лесно може да се пржи.
Кокосовото масло неодамна стана доста популарно,со препораки дека може да го замени кравјото млеко во различни вегански рецепти. И двете имаат иста температура на чад – 177 степени. Може да се користат за лесно пржење, но попогодни се за употреба во печива.
Маста денес не се користи толку широко како порано, бидејќи е животинско, т.е. содржи холестерол. Но, има многу рецепти, особено за колачи, во кои е тешко да се заменат со нешто друго. Отпорна е и на термичка обработка, но не многу, пишува „24 часа“. Маста од патка ги има горе-долу истите својства, но има поспецифичен вкус.
Маслото од авокадо е прилично скапо, погодно за пржење, но му дава посебен шмек на вареното и е попогодно за подготовка на разни сосови. Сите масла од јаткасти плодови се погодни за правење сосови и закуски – сусам, тиква, орев и други видови масло. Палмовото масло е идеална за пржење компири.